Yahoo

Интернэтээс Вэб мэдээллийн хаяг хайхдаа та юуны тїрїїнд YAHOO хайлтын системийг хэрэглэж чаддаг байвал зохимжтой. Та YAHOO (http://www.yahoo.com)-д ороод mongolian parliament гэсэн їгээр хайлт хийхэд танд http://www.parl.gov.mn гэсэн хаяг олж єгнє. Энэ Вэб сайт нь Монголд байдаг бєгєєд зєвхєн хаягаа л YAHOO-д бїртгїїлсэн байна. Мєн бїртгїїлээгїй хаягийн жишээ авч їзье. YAHOO-д BSB service гэсэн їгээр хайлт хийхэд Монголдоо хэн бїхний танил болсон энэ компанийн тухай YAHOO танд тусалж чадахгїй. Їїнээс їзэхэд хайлтын систем буюу Search engines нь зєвхєн Вэб мэдээллийн хаяг цуглуулж, мэдээллийн сан їїсгээд, їїсгэсэн сангаасаа хэрэглэгчдийн бичсэн тїлхїїр їгэнд тохирох хаягуудыг хайлтын їр дїн болгож їзїїлнэ. Хаягуудын ихэнхийг хэрэглэгчид єєрсдєє YAHOO-д бїртгїїлсэн байдаг. Хайлтын системїїдэд Вэб хаяг болон директориуд нь агуулгаараа эрэмбэлэгдсэн байдаг. Тухайлбал та кино оддын хаяг байрлах директори дотроос хэзээ ч жуулчдын байгууллагын тухай олж їзэхгїй, їїнтэй адил цаг агаарын мэдээн дотроос сумо бєхийн тухай їгийг олж харахгїй. Аливаа хайлтын системїїдийн цаана мэдээж бизнесийн ашиг сонирхол байгаа. Ихэнх хайлтын каталогиуд бидэнд хаана, ямар мэдээлэл байгааг ямар ч їнэгїй хэлж єгдєг. Гэтэл энэ мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, нийтийн хїртээл болгоход ямар нэгэн хэмжээгээр хєрєнгє мєнгє шаардагдана шїї дээ. Тэгвэл энэ мєнгє хаанаас гардаг байж болох вэ? Хариулт нь маш амархан. Ердєє л жижигхэн зарлалын самбар буюу БАННЕР. Єєрєєр хэлбэл хайлтын каталогийн хуудасны хаа нэгтээ эвтэйхэн байрлуулсан жижигхэн зарлалын самбар бол зар сурталчилгааны хамгийн оновчтой хэлбэр юм. Учир нь томоохон хайлтын системїїд рїї нэг єдєрт хандан орох хэрэглэгчдийн тоо хэдэн саяд хїрэх бєгєєд уг хайлтын каталоги руу орсон хїн бїр тїїнийг харна. Тэгээд ч зогсохгїй зарим нэг сониуч нь тїїн дээр хулганаараа дарж ордог. Тийм учраас байгууллага, компаниуд єєрсдийн бараа бїтээгдэхїїнээ сурталчилсан хуудас руу хїрэх баннер байрлуулсныхаа тєлєє мєнгє тєлдєг. Уг хайлтын системийн хуудсанд баннер тавихад тєлєх мєнгє нь єдєрт хандах хїний тооноос хамаарна. Тэгэхээр олон хэрэглэгч єєртєє татахын тулд хайлтын систем нь хїн ашиглахад амархан бєгєєд мэдээллийн сан нь баялаг байх шаардлагатай. Харин мэдээллийн бодит хаягуудыг бїртгэхдээ ямар ч їнэгїй бїртгэж авдаг учраас Интернэтээр єєрсдийн Вэб хуудсаа тїгээх сонирхолтой хэн бїхний саналыг хїлээн авч биелїїлдэг. Ингээд л хайлтын каталогиуд їнэ тєлбєргїйгээр хаяг бїртгэх, мєн хэрэглэгчдэд хэрэгцээт хаягаа їнэ тєлбєргїй олж авах тойрог їїснэ. Та хайлтын їр дїнд олдох баримтын тоо цєєн боловч харьцангуй тодорхой , сэдэвтээ илїї ойр байхын чухалчилдаг бол энэ системийг ашиглавал тохиромжтой. Їїний тулд search гэсэн товчны урд барлаж байгаа текст мєр дээр хайх мэдээллийнхээ тїлхїїр їгийг єгнє. Жишээлбэл та америкийн сагсан бємбєгийн холбооны тухай їзэх хїсэлтэй байга бол NBA эсвэл national basketball assosiation гэж бичиж єгєєд search товчийг дарах хэрэгтэй. Энэ тїлхїїр їгийг бичихэд том жижиг їсгийн ялгаа байхгїй. Иймд жижиг їсгїїдээр ч бичиж болно. Ингээд yahoo єєрийн мэдээллийн санд бїртгэгдсэн хаягуудаас таны бичиж єгсєн тїлхїїр їгтэй холбоотой жагсаалтыг ирїїлнэ. Энэ жагсаалтын searchresult гэсэн їгний ард 3 бїлэг сэдэв, 239 мэдээлэл олдсоныг харуулсан байна. Yahoo олдсон хаягуудаас 20-ыг дэлгэцэнд жагсаасан байх бєгєєд та гарчиг болон тайлбарыг анхааралтай уншаад хэрэгэтй гэсэн хаягаа сонгох хэрэгтэй. Хэрэв сонгосон хаягаар ороод їзэхэд хангалтгїй санагдвал back командаар буцаж хайлтынхаа їр дїнд дахин хїрч болно. Хэрэв эхний хорин жагсаалтаас хангалттай мэдээлэл олж чадаагїй бол дараагийн жагсаалтуудаас сонгож їзэх хэрэгтэй. Їїний тулд дэлгэцийн доод хэсгитйн next 20 гэсэн холбоосыг сонгоно. Харин энэ мэдээллээ єєр хайлтын системїїдээр хайлгаж їзье гэвэл other search engine гэсэн хэсэгт байгаа нэрээс нэгийг нь сонгоно. Тухайлбал altavista -аар хайхад хэрэгтэй мэдээллээ олох тохиолдол байдаг. Хайлгах тїлхїїр їг маань олон їгнээс бїтсэн тохиолдолд аль нэг їгийг эь онцлох , хасах зэрэг тодотголуудыг давхар оруулж болно. Жишээлбэл худалдааны бїсїїдийн ангиллыг їзэхийн тулд trading zone гэж бичээд хайлгалаа гэж бодоход trade shows trading zone free zone гэх мэт ойлголтуудыг давхар олгодог. Харин trade zone гэж хашилтанд хийж бичвэл єєр їгтэй холилдохгїй хоорондоо ямар нэгэн їгийг оруулахгїй, урд хойноо орохгїй, бїтнээрээ тааралдана. Энэ нь мэдээллийн хайлтын їр дїнг цєєлж чанаржуулдаг. Аль нэг їгнийх нь ємнє + тэмдэг тавьж єгвєл олдсон мэдээллїїд до тор тодотгосон їг заавал орсон байдаг. Жишээлбэл спортын тухай шинэ мэдээлэл олох зорилгоор sport news гэсэн тїлхїїр їгийг ашигласан тохиолддолд эхлээд sport news гэсэн їгнїїд бїтнээрээ, дараа нь гануцхан sport , news гэсэн їгнїїдтэй мэдээллїїд ордог. Гэтэлбидэнд гурав дахь бїлгийн буюу спорттой холбоотой news гэсэн мэдээллїїд хэрэггїй . Энэ тохиолдолд бїх мэдээлэлд спорт гэсэн їг орсон байх шаардлагыг +sport news гэсэн тодотголтой тїлхїїр їгийн тусламжтайгаар захиална. Їїний эсрэг хайж байгаа мэдээлэлд ямар нэгэн їг орохгїй байхыг -тэмдгээр тодорхойлж єгч болно. Хэрэв u: гэсэн тэмдгийн ард тїлхїїр їгээ бичиж хайвал олдожбайгаа мэдээллийн жагсаалтуудын хаяганд тїлхїїр їг орсон байдаг. Жишээлбэл u:elle гэж хайвал хаяганд нь elle гэсэн їг орсон мэдээллїїд олддог. /http://www.elle.com.au/, http://www.elle.fr/, http://www.elle.de/, http://www.elle.com, http://www.elle.co.kr/, / Мєн тїїнчлэн (*)од тэмдгээр мэдэгдэхгїй байгаа їсгїїдийг тодорхойлж хайж болно. Жишгээлбэл int* гэсэн тїлхїїр їгээр хайвал хариуд нь internet, interesting, intent гэх мэт їр дїнгїїд гарч ирнэ.

Copyright©2001 Internet and Information center
All rights reserved. Webmasters